შვედეთის, ფინეთის, ესტონეთის, ლიტვის, ლატვიისა და პოლონეთის ერთობლივი ანგარიშის თანახმად, რომელიც SVT-მ ნახა, მიმდინარე წლის პირველ ოთხ თვეში ჩრდილოეთ ევროპაში 122 600 რეისს შეექმნა ხელის შეშლა GPS-სა და სხვა სატელიტურ სისტემებში რუსეთის გამო. ქვეყნებმა აღნიშნეს, რომ არსებული სიტუაცია სერიოზულ საფრთხეს უქმნის საერთაშორისო ავიაციის უსაფრთხოებას.

მხოლოდ აპრილში, შეფერხებებმა რეგიონში ფრენების საშუალოდ 27.4% იმოქმედა, ზოგიერთ რაიონში კი ეს მაჩვენებელი 42%-ს აღემატებოდა. ეს გულისხმობდა ნავიგაციის მონაცემების შეცვლას და სიგნალების ჩახშობას, რამაც სხვადასხვა შედეგი გამოიწვია: კოორდინატების არასწორი განსაზღვრიდან სისტემის გაუმართაობამდე. ზოგჯერ პრობლემების მოგვარება ვერ ხერხდებოდა მანამ, სანამ თვითმფრინავი საბოლოო დანიშნულების ადგილამდე არ მივიდოდა.

სულ 365 ავიაკომპანიას ხელის შეშლისგან დაზარალდა: 23 400 რეისი იანვარში, 28 000 თებერვალში, თითქმის 30 000 მარტში და დაახლოებით 41 300 აპრილში. ქვეყნებმა ანგარიში გაუგზავნეს სამოქალაქო ავიაციის საერთაშორისო ორგანიზაციას (ICAO). „ჩვენ სიტუაციას სერიოზულად მივიჩნევთ, რადგან შეფერხებების რაოდენობა აგრძელებს ზრდას და არ მცირდება“, - განაცხადა შვედეთის სატრანსპორტო სააგენტოს დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა ანდრეას ჰოლმგრენმა.

ხელისუფლებამ შეძლო დაედგინა, რომ ჩარევის წყაროები მდებარეობს რუსეთში: კალინინგრადში, სანქტ-პეტერბურგში, სმოლენსკსა და როსტოვში. ევროპის საავიაციო ხელისუფლებამ პილოტებს გაფრთხილება მისცა და ავიაკომპანიებს უსაფრთხოების ზომების გაძლიერებისკენ მოუწოდა.

აგვისტოში ცნობილი გახდა, რომ ბალტიის ზღვის რეგიონში GPS-ის მასობრივი ჩახშობის შემთხვევების საპასუხოდ, ICAO-ს შეეძლო რუსეთს ჩამოერთმია სამოქალაქო ავიაციისთვის არსებული და ახალი რადიოსიხშირეების უფლებები. ივნისის ბოლოს ფინეთმა, ესტონეთმა, ლატვიამ და ლიეტუვამ საერთაშორისო სატელეკომუნიკაციო კავშირს (ITU) უჩივლეს, შემდეგ კი, შვედეთთან და პოლონეთთან ერთად, ICAO-ს აცნობეს თვითმფრინავების ჩახშობის მიზნით რუსული ელექტრონული საბრძოლო აღჭურვილობის გააქტიურების შესახებ, დეტალური ციფრების წარდგენით.

მონაცემების შესწავლის შემდეგ, ICAO-მ გამოთქვა „სერიოზული შეშფოთება“ ფრენის უსაფრთხოებასთან დაკავშირებით და განაცხადა, რომ თუ რუსეთი 30 დღის განმავლობაში არ მიიღებს ზომებს ჩარევის აღმოსაფხვრელად, ეს ჩაითვლება საერთაშორისო სამართლის პოტენციურ დარღვევად. თავის მხრივ, ITU-მ მოსკოვს მოსთხოვა ჩარევის დაუყოვნებლივ შეწყვეტა.

„შემაფერხებლებით“ დაზარალდა ევროკომისიის პრეზიდენტის, ურსულა ფონ დერ ლაიენის თვითმფრინავიც კი, რომელიც ბულგარეთში დაშვებას უახლოვდებოდა. ამის შემდეგ, ნატომ დაიწყო სისტემის შემუშავება შემაფერხებელი სისტემების წინააღმდეგ, ხოლო ბლოკის გენერალურმა მდივანმა მარკ რუტემ GPS-ის ჩარევა რუსული „ჰიბრიდული საფრთხეების“ უფრო ფართო კამპანიის ნაწილად უწოდა.

რუსეთმა ევროპული ქვეყნების თავზე GPS-ის ჩამთრევი სისტემა უკრაინაში შეჭრის შემდეგ დაიწყო. ამჟამად, ჩარევა თითქმის ყოველდღე ფიქსირდება გდანსკის აეროპორტიდან ბალტიის ზღვის დატვირთული საზღვაო მარშრუტების გავლით და ესტონეთისა და ფინეთის საჰაერო სივრცემდე, აღნიშნავს Defense News.

რუსეთის ხელისუფლებამ უარი თქვა სიტუაციის კომენტირებაზე. 2025 წლის ზაფხულში პოლონეთმა აღმოაჩინა, რომ ბალტიის ზღვის რეგიონში GPS სიგნალები კალინინგრადის რეგიონის სანაპიროზე მდებარე ბალტიისკსა და ოკუნევოში მდებარე ორი სამხედრო ობიექტიდან იბლოკებოდა.

ავტორი: ექსპრესნიუსი,

სოციალური ქსელები

საქართველოს ბანკისა და კომაროვის სკოლის ერთობლივი საგანმანათლებლო პროექტის - STEM ოლიმპიადის საინფორმაციო ონლაინ შეხვედრა გაიმართება

ახალი გვერდი მობაილბანკში - უფრო მარტივი ყოველდღიურობა თიბისის მობაილბანკთან ერთად

ფორმულას ინფორმაციით, საქართველო-EU-ის წლიური დიალოგის შეხვედრა ადამიანის უფლებების საკითხზე გაუქმდა

ISFED: საზღვარგარეთ ხმის მიცემის გაუქმება არჩევნების საყოველთაობის პრინციპს დააზიანებს