უკრაინის საპრეზიდენტო არჩევნები - ვინ იქნებიან ვოლოდიმირ ზელენსკის შესაძლო კონკურენტები?

2025-02-21 13:48:23, 337 ნახვა

ომი უკრაინაში

მატულობს სპეკულაცია იმის შესახებ, თუ ვინ იქნება კანდიდატი, რომელიც ვოლოდიმირ ზელენსკის დაუპირისპირდება უკრაინის მომავალ საპრეზიდენტო რბოლაში - ეს კითხვა მას შემდეგ გაჩნდა, რაც შეერთებული შტატების პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპმა განაცხადა, რომ უკრაინაში უნდა ჩატარდეს საპრეზიდენტო არჩევნები.

ტრამპი ამტკიცებს, რომ მისმა უკრაინელმა კოლეგამ დაკარგა ხალხის მხარდაჭერა და ამბობს: „მისი [ზელენსკის] რეიტინგი ოთხი პროცენტია“.

25 იანვარს, კიევის სოციოლოგიის საერთაშორისო ინსტიტუტის (KIIS) მიერ ჩატარებული გამოკითხვის თანახმად, ზელენსკის მოწონების რეიტინგი 57 პროცენტს შეადგენს.

საპასუხოდ, ზელენსკიმ განაცხადა, რომ ტრამპი გახდა რუსული დეზინფორმაციის კამპანიის მსხვერპლი.

საპრეზიდენტო არჩევნები უკრაინაში 2024 წლის მარტში ან აპრილში უნდა ჩატარებულიყო, მაგრამ ის გადაიდო ომის გამო. კონსტიტუციის თანახმად, ზელენსკი უნდა დარჩეს თანამდებობაზე მანამ, სანამ ახალი არჩევნები არ ჩატარდება.

უკრაინაში საომარი მდგომარეობაა 2022 წლის თებერვალში რუსეთის სრულმასშტაბიანი შემოჭრის შემდეგ, გამოცხადდა.

ზელენსკის პარტიის „ხალხის მსახურის“ ფრაქციის ხელმძღვანელმა დავით არახამიამ უკრაინულ მედიასთან აღნიშნა, რომ ყველა პოლიტიკური პარტია შეთანხმდა, რომ შემდეგი არჩევნები საომარი მდგომარეობის მოხსნიდან ექვსი თვის შემდეგ იქნება.

ვინ იქნებიან ვოლოდიმირ ზელენსკის შესაძლო კონკურენტები?

2024 წლის დეკემბერში, უკრაინის სოციალურ-პოლიტიკური კვლევის ორგანოს SOCIS-ის მიერ ჩატარებულმა გამოკითხვამ გამოავლინა კანდიდატები, რომლებიც შესაძლოა ზელენსკის კონკურენტები გახდნენ.

ზელენსკის მთავარ პოტენციურ მოწინააღმდეგედ ვალერი ზალუჟნი მიაჩნიათ, 51 წლის ზალუჟნი ომის ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული ფიგურაა.

"რკინის გენერლის" სახელით ცნობილი, მას ეკავა უკრაინის შეიარაღებული ძალების მთავარსარდლის თანამდებობა 2021 წლის ივლისიდან და პასუხისმგებელი იყო კიევის ომის ძალისხმევის კოორდინაციაზე, სანამ ის ზელენსკიმ გაათავისუფლა 2024 წლის თებერვალში.

2024 წლის თებერვალში თითქმის ორწლიანი ომის შემდეგ ზალუჟნის გადაყენების გადაწყვეტილება მოჰყვა ცნობებს, რომ რკინის გენერალსა და პრეზიდენტს შორის უთანხმოება იყო არმიაში რიცხოვნობის გაზრდის შესახებ.

გავრცელებული ინფორმაციით, ზელენსკიმ ასევე გააღიზიანა ზალუჟნის მიერ The Economist-ისთვის მიცემული ინტერვიუ, რომელშიც მან განაცხადა, რომ რუსეთთან ბრძოლა ჩიხში იყო - ის, რასაც უკრაინის პრეზიდენტი შიშობდა, რომ დასავლეთს მეტი დახმარების გაწევისგან შეაფერხებდა.

2024 წლის მარტში. თანამდებობიდან გათავისუფლების შემდეგ, ზალუჟნი დაინიშნა უკრაინის ელჩად გაერთიანებულ სამეფოში

მაგრამ ის ახლა განიხილება, როგორც მომავალი საპრეზიდენტო არჩევნების ერთ-ერთი მთავარი კანდიდატი.

2024 წლის დეკემბრის გამოკითხვამ 2000 უკრაინელზე უკრაინის კონტროლირებად ტერიტორიებზე აჩვენა, რომ გამოკითხულთა 36.1 პროცენტი ხმას მისცემდა რკინის გენერალს, თუ უახლოეს მომავალში საპრეზიდენტო არჩევნები ჩატარდებოდა.

ზალუჟნიმ არ დაადასტურა, აპირებს თუ არა კენჭს, მაგრამ განუცხადა მედიას ამ კვირაში:

„ამ კითხვაზე პასუხის გასაცემად, ჯერ მივიღოთ პირობები, რომლებშიც ასეთი შეკითხვა აბსოლუტურად მიზანშეწონილი იქნება.ჯერჯერობით ჩვენ მხოლოდ ერთი ამოცანა გვაქვს - გადარჩენა და ჩვენი ქვეყნის შენარჩუნება. ამის შემდეგ კი სხვა რამეზე ვიფიქროთ“

47 წლის ვოლოდიმირ ზელენსკი უკრაინის მოქმედი პრეზიდენტია, რომელმაც თანამდებობა 2019 წლის მაისში დაიკავა.

ყოფილმა კომიკოსმა და მსახიობმა წინასწარი პოლიტიკური გამოცდილების გარეშე, მან მოიპოვა დიდი გამარჯვება 2019 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში, მოიპოვა ხმების 73 პროცენტი მაშინდელი პრეზიდენტის პეტრო პოროშენკოს წინააღმდეგ.

მის ძნელად დასაჯერებელ გამარჯვებას მოჰყვა ძლიერი ანტიკორუფციული გზავნილი, რომელიც ასახავს მის როლს პოპულარულ სატელევიზიო სერიალში "ხალხის მსახური", სადაც მან განასახიერა მასწავლებელი, რომელიც მოულოდნელად პრეზიდენტი ხდება კორუფციის წინააღმდეგ ვირუსული აჟიოტაჟის შემდეგ.

ზელენსკიმ მიიღო სამართალმცოდნეობის ხარისხი მშობლიურ ქალაქ კრივი რიჰში, ეკონომიკის ინსტიტუტში, მაგრამ ამის ნაცვლად არჩია მსახიობობისა და მომღერლის კარიერა.

2022 წლის თებერვალში უკრაინაში რუსეთის სრულმასშტაბიანი შეჭრის შემდეგ, ზელენსკი საერთაშორისოდ აღიარებული იყო თავისი ლიდერობითა და გამძლეობით. ის ასევე პოპულარულ ფიგურად რჩება მშობლიურ ქვეყანაში.

პეტრო პოროშენკო

59 წლის პეტრო პოროშენკო იყო უკრაინის მეხუთე პრეზიდენტი საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, რომელიც აირჩიეს 2014 წლის ზაფხულში, უკრაინის აღმოსავლეთ დონბასის რეგიონში ომის დაწყებიდან თვეების შემდეგ.

უკრაინელი ოლიგარქი, რომელსაც ხშირად მოიხსენიებენ, როგორც "შოკოლადის მეფეს", მას შემდეგ რაც გამოიმუშავა საკონდიტრო კომპანია Roshen-ის ხელმძღვანელი სოფლის მეურნეობისა და წარმოების სხვა საწარმოებთან ერთად, ის ბიზნესიდან პოლიტიკაში გადავიდა 1990-იანი წლების ბოლოს და კორუფციის ბრალდების მიუხედავად, გზა მაღლა აიღო.

პოროშენკო პრეზიდენტად 2014 წლის ივნისში აირჩიეს ევრომაიდანის საპროტესტო აქციების ფონზე მისი წინამორბედის ვიქტორ იანუკოვიჩის წინააღმდეგ, რომელმაც 2013 წლის ნოემბერში კრემლის ზეწოლის ქვეშ უარი თქვა ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმების ხელმოწერაზე.

პოროშენკოს პრეზიდენტობის პირველი წლები ხასიათდებოდა მისი პრო-ევროკავშირის და პროდასავლური პოზიციით, უკრაინის სამხედრო ძალების გაძლიერებისა და დემოკრატიული რეფორმების განხორციელების მცდელობებით.

ეს მოხდა მას შემდეგ, რაც რუსეთმა მოახდინა ყირიმის ანექსია და რუსეთის მიერ მხარდაჭერილმა სეპარატისტებმა ომი გამოიწვია დონბასის რეგიონში - კონფლიქტი, რომელიც საბოლოოდ 2022 წლის სრულმასშტაბიანი ომის საწინდარი აღმოჩნდა.

მაგრამ ათწლეულების განმავლობაში კორუფციის ბრალდებები ისევ უკბინა ოლიგარქს, რომელიც პრეზიდენტად არჩევის მიუხედავად, Forbes-მა 2015 წელს მილიარდერად დაასახელა და მან 2019 წლის არჩევნები ზელენსკისთან წააგო.

ახლა, პოროშენკო ხელმძღვანელობს უკრაინის ერთ-ერთ წამყვან ოპოზიციურ პარტიას, ევროსოლიდარობას, და ითვლება მესამე ყველაზე სავარაუდო კანდიდატად, რომელიც აირჩევა პრეზიდენტად უკრაინის მომავალ არჩევნებში - თუმცა ზელენსკის და ზალუჟნის დიდი სხვაობით ჩამორჩება.

2024 წლის დეკემბრის გამოკითხვამ აჩვენა, რომ ის სავარაუდოდ ხმების 9.4 პროცენტს მოიპოვებდა.

პოროშენკომ გასულ კვირას განაცხადა, რომ უკრაინა ემზადებოდა ოქტომბრის არჩევნებისთვის

მისი განცხადება მას შემდეგ გავრცელდა, რაც უკრაინის უსაფრთხოების სამსახურმა გამოაცხადა, რომ კიევმა პოროშენკოს სანქციები დაუწესა, მათ შორის აქტივების გაყინვა და უკრაინიდან კაპიტალის გაყვანის აკრძალვა. პოროშენკო ამტკიცებდა, რომ სანქციები პოლიტიკურად მოტივირებული იყო.

იულია ტიმოშენკო

64 წლის იულია ტიმოშენკო უკრაინის ერთ-ერთი ყველაზე გამძლე პოლიტიკური ფიგურაა, მაგრამ მიუხედავად მისი პოპულარობისა, მან ვერასოდეს მოახერხა პრეზიდენტის გამხდარიყო.

ის ერთადერთი ქალია, რომელიც ოდესმე ქვეყნის პრემიერ-მინისტრად მუშაობდა, ის ორჯერ ხელმძღვანელობდა მთავრობას - ჯერ 2005 წელს და ისევ 2007 წლიდან 2010 წლამდე - და დიდი ხანია იყო უკრაინის ევროპასთან ინტეგრაციის მტკიცე მხარდამჭერი.

ტიმოშენკომ დაიწყო თავისი კარიერა, როგორც ეკონომისტმა და უკრაინის გაზის ინდუსტრიაში გამოჩენილმა ბიზნესმენმა, მაგრამ, როგორც ბევრმა წარმატებულმა ბიზნესმენმა, გამოიყენა თავისი სიმდიდრე პოლიტიკაში გადასვლის ორგანიზებისთვის.

მან წამყვანი როლი დაიკავა უკრაინის ნარინჯისფერ რევოლუციაში 2004 წელს, პროდემოკრატიული საპროტესტო გამოსვლების ტალღაში, რომელმაც საბოლოოდ გააუქმა ვიქტორ იანუკოვიჩის არჩევნები არჩევნების გაყალბების შესახებ გავრცელებული ეჭვების ფონზე.

2014 წელს, მას შემდეგ რაც სამი წელი გაატარა ციხეში იანუკოვიჩის მმართველობის დროს პოლიტიკურად მოტივირებული ბრალდებების გამო, იგი კვლავ იყრიდა კენჭს, მაგრამ პეტრო პოროშენკოსთან დამარცხდა.

ორჯერ წააწყდა ფინალურ დაბრკოლებას, ჩანდა, რომ ტიმოშენკოს ჰქონდა დიდი შანსი გამხდარიყო პრეზიდენტი 2019 წლის არჩევნების წინ.

ტიმოშენკო რჩება უკრაინის პარლამენტის წევრად და პარტია "სამშობლოს" (ბატკივშჩინა) ლიდერად - თუმცა მისი შანსები საბოლოოდ მოიპოვოს ქვეყნის მთავარი თანამდებობა მცირდება.

SOCIS-ის კვლევამ აჩევენა, რომ ტიმოშენკოს მომავალ საპრეზიდენტო არჩევნებზე ხმების მხოლოდ 6 პროცენტი ექნება.

ვიტალი კლიჩკო

ამ სიის ყველა სახელს შორის, ვიტალი კლიჩკო, ალბათ, ყველაზე ცნობილია დასავლურ აუდიტორიაში, მოქმედი პრეზიდენტის ზელენსკის გარდა - თუმცა არა მისი პოლიტიკური გავლენით.

კიევის ამჟამინდელი მერი იყო მსოფლიოში ცნობილი მოკრივე, რომელმაც მოიგო მრავალი მსოფლიო ჩემპიონატი მძიმე წონაში თავის ძმა ვლადიმირთან ერთად და-ძმის ბატონობის პერიოდში, რომელიც ცნობილია როგორც "კლიჩკოს ეპოქა".

2005 წელს ვიტალიმ - ჯერ კიდევ მძიმე წონის აქტიურმა მებრძოლმა - დაიწყო პოლიტიკაში გადასვლა და თავისი პლატფორმა დიდი ეფექტით გამოიყენა კიევის მერის არჩევნებში მონაწილეობის პირველი მცდელობის ფონზე.

2006 წლის მერის არჩევნებში მან ძლივს გამოტოვა, მაგრამ 2010 წელს დააარსა ახალი პოლიტიკური პარტია, სახელად უკრაინის დემოკრატიული ალიანსი რეფორმებისთვის (UDAR), ეს ყველაფერი მაშინ, როცა აგრძელებდა ბრძოლას უმაღლეს დონეზე.

კლიჩკოს ბოლო ორთაბრძოლა 2012 წელს შედგა - იმავე წელს ის აირჩიეს უკრაინის პარლამენტში, როგორც პარტია UDAR-ის შემადგენლობაში.

მოგვიანებით ის 2013-2014 წლებში ევრომაიდანის საპროტესტო აქციების დროს ოპოზიციის მთავარი ლიდერი გახდა, დემოკრატიული რეფორმებისა და ევროკავშირთან მჭიდრო კავშირების მომხრე.

2014 წლის მაისში კლიჩკო აირჩიეს კიევის მერად და დაიმსახურა მისი მუდმივი მხარდაჭერა.

ვიქტორ მედვედჩუკი

უკრაინელი ოლიგარქი ვიქტორ მედვედჩუკი იმდენად ახლოს იყო ვლადიმერ პუტინთან, რომ რუსი დიქტატორი მისი უმცროსი ქალიშვილის ნათლია იყო.

2021 წელს იგი დააკავეს რუსი სეპარატისტების მხარდაჭერისთვის - რამაც პუტინის აღშფოთება გამოიწვია და განიხილება, როგორც ერთ-ერთი მიზეზი იმისა, რომ პუტინმა გზა გაუშვა უკრაინაში.

ის უკრაინიდან გაქცევის მცდელობისას დააკავეს, მაგრამ მოგვიანებით გადასცეს პატიმრების გაცვლის ფარგლებში.

ის ოფიციალურად აღარ არის უკრაინის მოქალაქე, მაგრამ პუტინს შეუძლია დაჟინებით მოითხოვოს, რომ მედვედჩუკს მისცენ უფლება დადგეს, რათა უზრუნველყოს, რომ მას მარიონეტული ჰყავს უკრაინის პრეზიდენტად.

________

ავტორი: დიმა კვარაცხელია [მუშაობს საგარეო პოლიტიკის საკითხებზე]

ავტორი: ექსპრესნიუსი,