საქართველოს ეკონომიკისთვის 2024 წელი საკმაოდ საინტერესო და მრავალფეროვანი აღმოჩნდა. თვალი გადავავლოთ ეროვნული ვალუტის რყევებსა და მნიშვნელოვან ცვლილებებს.

            2024 წლის დასაწყისში ლარმა შედარებითი სტაბილურობა აჩვენა. მცირე რყევები შეინიშნებოდა ბაზრის რუტინული დინამიკის გამო.

            2024 წლის შუა პერიოდში, უცხოურ ვალუტაზე მოთხოვნის გაზრდამ ლარზე, როგორც ვალუტაზე, ზეწოლა გამოიწვია. ოქტომბერში კი მზარდი არასტაბილურობის პერიოდი დადგა, რომელიც ქვეყნის საარჩევნო სეზონს დაემთხვა. საქართველოს ეროვნული ბანკი ამ პროცესში გადამწყვეტად ჩაერია. 8 ოქტომბერს გამართულ საქართველოს ეროვნული ბანკის სავალუტო აუქციონზე გასაყიდად გამოტანილი 60 მლნ. აშშ დოლარიდან გაიყიდა 48 500 000 აშშ დოლარი. საშუალო შეწონილმა გაცვლითმა კურსმა 2.7194 შეადგინა.  ერთი კვირის შემდეგ კი, 2024 წლის 16 ოქტომბერს გამართულ სავალუტო აუქციონზე ეროვნულმა ბანკმა გასაყიდად 70 მლნ. აშშ დოლარი გაიტანა. აუქციონზე გაიყიდა 64 900 000 აშშ დოლარი. საშუალო შეწონილმა გაცვლითმა კურსმა 2.7139 შეადგინა.

            სებ-ის განმარტებით, ეს ინტერვენციები გადამწყვეტი იყო დიდი, ერთჯერადი ტრანზაქციების გავლენის შესამცირებლად და სტაბილურობის შესანარჩუნებლად. ეროვნული ბანკის ამ მიდგომამ განსაზღვრა მისი მონეტარული პოლიტიკა 2024 წელს. მოხდა სავალუტო ბაზრის ყველაზე აგრესიული ინტერვენციები უახლეს ისტორიაში. მათ შორის:

            დოლარის რეკორდული გაყიდვები - წლის განმავლობაში სებ-მა გაყიდა დაახლოებით 753 მლნ. აშშ დოლარი ლარის სტაბილიზაციის მიზნით, განსაკუთრებით სექტემბერსა და ოქტომბერში. ეს მაჩვენებელი 2024 წლის აგვისტოს მდგომარეობით მთლიანი საგარეო რეზერვების 15.6%-ს წარმოადგენდა.

            რეზერვების კლება - ოქტომბერში დაფიქსირდა საგარეო რეზერვების რეკორდული თვიური კლება, 627 მლნ. აშშ დოლარის ვარდნით. ამ მკვეთრმა შემცირებამ გამოიწვია შეშფოთება საქართველოს ეკონომიკური სტაბილურობის გრძელვადიანი მდგრადობის მიმართ.

            2024 წლის ეკონომიკურმა გაურკვევლობამ იმოქმედა საქართველოში საინვესტიციო ლანდშაფტზე. შემცირდა პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები (34%-იანი კლება 2023 წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით); და ფულადი გზავნილების შემოდინებამ, რომელიც საქართველოსთვის უცხოური ვალუტის სასიცოცხლო წყაროა, იანვრიდან სექტემბრამდე 22%-ით იკლო. უნდა აღინიშნოს, რომ პირდაპირი უცხოური ინვესტიციებისა და ფულადი გზავნილების შემცირებამ, არჩევნების გარშემო არსებულ პოლიტიკურ გაურკვევლობასთან ერთად, შეასუსტა ინვესტორების განწყობა. ნდობის აღდგენას კი სტრუქტურული რეფორმები და მკაფიო ეკონომიკური პოლიტიკა დასჭირდება.

            2024 წელი, რომელიც გამოირჩეოდა ეროვნული ბანკის მნიშვნელოვანი ინტერვენციებით, უცხოური რეზერვების შემცირებითა და რთული საინვესტიციო კლიმატით, მნიშვნელოვანი წელი აღმოჩნდა ქართული ლარისთვის. ვნახოთ, რა იქნება 2025-ში. იქამდე კი ვიცოდეთ, რომ ეკონომიკის დივერსიფიკაციის, საგარეო რეზერვებისა და ინვესტორების ნდობის გაძლიერების ღონისძიებები აუცილებელია ქვეყნის ფინანსური მომავლის დასაცავად.

ლილე სვანიძე

ავტორი: ექსპრესნიუსი,

სოციალური ქსელები

შვედი დეპუტატი - ევროკავშირს ოლიგარქი ივანიშვილის წინააღმდეგ სანქციების დაწესებისკენ მოვუწოდებ

ზურაბიშვილი - სრულიად მიუღებელია, რომ რეპრესიები და დათხოვნები თავდაცვის სამინისტროს შეეხოს

კობახიძე - მზია ამაღლობელს ჩაუტარდა შესაბამისი გამოკვლევები და გაგრძელდება დაკვირვება პატიმრის ჯანმრთელობაზე

ირაკლი კობახიძე - USAID-ის დაფინანსება არ ხმარდებოდა საქველმოქმედო მიზნებს, ეს ყველაფერი ხმარდებოდა ამა თუ იმ ქვეყანაში, მათ შორის, საქართველოში რევოლუციების მოწყობას, არეულობის შემოტანას, ქვეყნის არევას