ტრამპს რუსული თამაშის ფონზე, ევროპელ მოკავშირეებთან ურთიერთობა ეძაბება

2025-02-19 23:41:45, 454 ნახვა

ევროპული ქვეყნები ამტკიცებენ, რომ ვაშინგტონსა და მოსკოვს შორის დაწყებული მოლაპარაკებების გათვალისწინებით, უკრაინაში მშვიდობაზე საუბარი არ შეიძლება დისკუსიებში უკრაინისა და ევროკავშირის უშუალო მონაწილეობის გარეშე.

ევროპელ ლიდერებს სურთ დაიკავონ ადგილი მოლაპარაკების მაგიდასთან უკრაინასთან, რუსეთთან და შეერთებულ შტატებთან, მაგრამ ჯერ კიდევ გაურკვეველია ვინ წარმოადგენს ევროკავშირს, განუცხადეს ევრონიუსს დიპლომატიური წყაროები.

ერთ-ერთმა წყარომ დაუდასტურა Euronews-ს, რომ ევროპული საბჭოს პრეზიდენტმა ანტონიო კოსტამ „დაიწყო ორმხრივი კონსულტაციების პროცესი“ 27 წევრი ქვეყნის ლიდერებთან, რათა გაერკვია, თუ რის გაკეთებას აპირებდნენ ისინი უკრაინის დახმარებისა და უსაფრთხოების გარანტიების თვალსაზრისით.

„ამ ინიციატივის შესახებ მუდმივი წარმომადგენელთა კომიტეტი გუშინ ღამით იყო ინფორმირებული“, - განუცხადა ევრონიუსს წყარომ ბლოკის ბრიუსელის დიპლომატთა ფორუმზე დაყრდნობით.

Euronews-ის ცნობით, ევროპელი სპეციალური წარმომადგენლის დანიშვნის საკითხი, როგორც ამას უკრაინა ითხოვს, შესაძლოა კოსტას ევროკავშირის ლიდერებთან მოლაპარაკებების დროს განიხილონ.

პირველი მოლაპარაკებები ვაშინგტონსა და მოსკოვს შორის გაიმართა რიადში სამშაბათს (18 თებერვალს), ექვსი დღის შემდეგ, რაც აშშ-ს პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა განაცხადა, რომ დიალოგი "დაუყოვნებლივ" დაიწყება ვლადიმერ პუტინთან "ხანგრძლივი და ძალიან პროდუქტიული" საუბრის შემდეგ.

უკრაინის პრეზიდენტმა ვლადიმერ ზელენსკიმ და ევროკავშირის ლიდერებმა, რომლებიც აქამდე რჩებოდნენ პროცესის მიღმა, დიდწილად დაგმეს ორმხრივი მოლაპარაკებები და მოითხოვეს, რომ მათ ჩაერთონ როგორც უკრაინა, ასევე ერთიანი ევროპა.

"სახელები არ არის მითითებული"
კიევმა მოუწოდა ევროკავშირს სასწრაფოდ დანიშნოს სპეციალური წარმომადგენელი, როგორც ამას აშშ აკეთებდა გენერალ კეიტ კელოგთან.
„ეს გადაწყვეტილება სწრაფად უნდა იქნას მიღებული“, - განუცხადა Bloomberg-ს ამ კვირის დასაწყისში უკრაინის პრეზიდენტის აპარატის უფროსის მოადგილემ იჰორ ჟოვკვამ. "იმედი მაქვს, ეს მოხდება პარიზის შეხვედრის შემდეგ. ჩვენ უნდა ვიმოქმედოთ და არა რეაგირება", - დასძინა მან.

თუმცა, მიუნხენსა და პარიზში ნაჩქარევად მოწყობილი შეხვედრების მიუხედავად მინისტრებსა და საგარეო პოლიტიკის ლიდერებს შორის, ეს საკითხი არ წამოჭრილა, დაუდასტურა Euronews-ს სამმა დიპლომატმა.

"სახელებს არ ასახელებენ. ეს არ არის პირდაპირი თემა. ეს არ ეხება ცალკეული პოლიტიკოსების ეგოებს, არამედ ევროკავშირის ინტერესებს. ასე რომ, პირველ რიგში, ჩვენ უნდა შევიმუშავოთ საერთო პოზიცია იმაზე, რაც გვინდა და არა ვიმსჯელოთ, ვინ უნდა წარმოადგინოს ეს პოზიცია", განუცხადა ერთმა დიპლომატმა Euronews-ს ანონიმურობის პირობით.

ორშაბათს პარიზში გამართულმა არაფორმალურმა შეხვედრამ, რომელსაც ემანუელ მაკრონი უმასპინძლა და გერმანიის, ბრიტანეთის, იტალიის, პოლონეთის, ესპანეთის, ნიდერლანდების, დანიის, ისევე როგორც ევროსაბჭოს, ევროკომისიის და ნატოს ხელმძღვანელები შეკრიბა, ვერ განმარტა კითხვა, თუ რა ერთობლივი უსაფრთხოების გარანტიები არიან მზად ევროპული ქვეყნები სამშვიდობო პროცესის ფარგლებში.
ასევე არ დაისვა საკითხი, თუ ვინ უნდა წარმოადგენდეს ევროპას მოლაპარაკებებში, დაუდასტურეს Euronews-ს ვითარების მცოდნე სამმა ადამიანმა.

ოთხშაბათს მაკრონი მორიგ ვირტუალურ შეხვედრას გამართავს ევროკავშირის სხვა ქვეყნებისა და ნორვეგიის ლიდერებთან.

ძალიან ცოტა, ძალიან გვიან?
ევროპამ მეტ-ნაკლებად გამოირიცხა სამშვიდობო პროცესისგან, რადგან ადრე ვერ მოემზადა მოლაპარაკებებისთვის, მათ შორის ბაიდენის ადმინისტრაციის დროს - როდესაც ურთიერთობა ვაშინგტონთან ნაკლებად კონფრონტაციული იყო - ან ტრამპის ხელახალი არჩევიდან ინაუგურაციამდე სამთვიან პერიოდში, ექსპერტების აზრით.

„ვფიქრობ, ევროკავშირს ან ზოგიერთ ევროპულ სახელმწიფოს უნდა შეეთავაზებინა მოლაპარაკებები, სანამ ტრამპი წამოიწყებდა თავის ინიციატივას, შესაძლოა, ევროკავშირის სხვა არაწევრ ქვეყნებთან“, განუცხადა Euronews-ს კლოდ-ფრანს არულდმა, ყოფილმა ფრანგმა დიპლომატმა და პრეზიდენტის სპეციალურმა მრჩეველმა ევროპულ საკითხებში საერთაშორისო ურთიერთობების საფრანგეთის ინსტიტუტში (IFRI).

„ჩვენ არ აღმოვჩნდებით ისეთ სიტუაციაში, როდესაც ჩვენ ვცდილობთ მოლაპარაკებას მოლაპარაკებების მაგიდაზე ჯარის ან ფულის შეთავაზების მცდელობით იმ კონტექსტში, რომელიც ჩვენი კონტროლის მიღმაა“, - დასძინა მან.

როდესაც Euronews-მა გამოაქვეყნა მოსაზრებები იმის შესახებ, თუ ვინ უნდა იყოს მოწვეული, თუ მოლაპარაკებები გაფართოვდება, კოსტა და ევროკავშირის დიპლომატიის უფროსი კაჯა კალასი გამოვიდნენ თავიანთი პასუხისმგებლობის გამო.

არმიდა ვან რიჟი, Chatham House-ის ევროპის პროგრამის ხელმძღვანელი, მხარს უჭერდა კოსტას ბლოკის უმაღლეს დიპლომატს და თქვა, რომ ის "შეიძლება უკეთესად წარმოაჩინოს წევრი ქვეყნები ამ საკითხზე" ევროსაბჭოში მისი როლის გათვალისწინებით, რათა დაეხმაროს ევროკავშირის დედაქალაქებს შორის კონსენსუსის შექმნას.

სვენ ბიშოპმა, ეგმონტის ინსტიტუტის ევროპა მსოფლიოში პროგრამის დირექტორმა, ასევე დაასახელა კოსტა, ისევე როგორც ევროკომისიის პრეზიდენტი ურსულა ფონ დერ ლაიენი, როგორც პოტენციური მონაწილეები მოლაპარაკებებში.

„ვფიქრობ, ამაში ევროკავშირი უნდა იყოს ჩართული, რადგან უკრაინის წევრად მიღების პოტენციურ გადაწყვეტილებას სტრატეგიული მნიშვნელობა აქვს“, - განუცხადა მან Euronews-ს.

„მაგრამ მხოლოდ სახელმწიფოებს შეუძლიათ უკრაინას უსაფრთხოების გარანტიები მიაწოდონ, ასე რომ, შესაძლოა [ბრიტანეთის პრემიერ მინისტრი კირი]

სტარმერი და მაკრონი, ორი ევროპული ბირთვული ძალა და/ან [პოლონეთის პრემიერ-მინისტრი დონალდ] ტუსკი, ვინაიდან პოლონეთს ახლა ყველაზე დიდი არმია ჰყავს ევროპაში“ და ამჟამად ევროკავშირის საბჭოს როტაციული თავმჯდომარეა, დასძინა ექსპერტმა.

ცუდი დრო
თუმცა, ვან რიჟმა თქვა, რომ ევროკავშირის ლიდერებს, სავარაუდოდ, გაუჭირდებათ რომელიმე კოლეგის დანიშვნა იმის შიშით, რომ ის დაიცავს საკუთარ ეროვნულ ინტერესებს ან პოზიციებს.

ემანუელ მაკრონმა, მაგალითად, ადრე გამოთქვა მზადყოფნა უკრაინაში სამშვიდობო ძალების გაგზავნისთვის, მაგრამ ევროკავშირის სხვა წევრმა ქვეყნებმა უარყვეს ეს წინადადება.

გარდა ამისა, ტრამპის პირველი საპრეზიდენტო ვადის დროს, საფრანგეთის ლიდერი ცდილობდა შუამავლობას თეირანსა და ვაშინგტონს შორის მოლაპარაკებებში, მაგრამ ვერ მოხერხდა, რისთვისაც ის თეთრი სახლის ხელმძღვანელმა გააკრიტიკა.

ევროპელი მომლაპარაკებლის როლის ერთ-ერთი კანდიდატი შეიძლება იყოს ჯორჯია მელონი, რომელსაც, როგორც ვარაუდობენ, მჭიდრო კავშირები აქვს ელონ მასკთან და დონალდ ტრამპთან. ამრიგად, იტალიის პრემიერ-მინისტრი მიწვეული იყო და ინაუგურაციას დაესწრო. მიუხედავად იმისა, რომ ის არის უკრაინის, ევროკავშირის და ნატოს მომხრე, რაც მთავარია ევროკავშირის წევრი ქვეყნების უმეტესობის მხარდაჭერის მოსაპოვებლად, იტალიის თავდაცვის დაბალი ხარჯები - ის ჩამოუვარდება ნატოს მშპ-ს 2%-ს - და ის ფაქტი, რომ რომი არ განიხილება მთავარ სამხედრო მოთამაშედ, შეიძლება მელონის "დისკვალიფიკაცია" მოახდინოს ვაშინგტონიდან.

ვან რიჟმა აღნიშნა, რომ დრო მით უფრო „სამწუხარო“ იყო, რადგან რუსებსა და ამერიკელებს შორის მოლაპარაკებები გერმანიაში საარჩევნო კამპანიის შუაგულში დაიწყო, რომელიც 23 თებერვალს დასრულდება.

ფრიდრიხ მერცი, კონსერვატიული ქრისტიან-დემოკრატიული კავშირის (CDU) ლიდერი, ფართოდ განიხილება, როგორც შემდეგი კანცლერი, რომელიც შეცვლის ოლაფ შოლცს.

მისი პოზიციები უკრაინასა და თავდაცვასთან დაკავშირებით, როგორც ჩანს, უფრო ახლოსაა მაკრონთან, სადაც ორი წევრი ქვეყანა ხშირად აღწერს, როგორც ევროკავშირის ძრავას, რომელიც კვლავ მჭიდრო ტანდემში მუშაობს. თუმცა, შესაძლოა, გერმანიის ახალი მთავრობის ჩამოყალიბებამდე კოალიციურ მოლაპარაკებებს რამდენიმე თვე დასჭირდეს.

ასევე გაურკვეველია, დათანხმდებიან თუ არა ბრიტანეთი ან ევროკავშირის სხვა არაწევრი ქვეყნები, მხარი დაუჭირონ ბლოკის არჩევანს ან მოითხოვონ მოლაპარაკებებში საკუთარი ჩართვა.

ეს ყველაფერი ერთად ნიშნავს იმას, რომ "ძალიან ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ამ დისკუსიებში იქნება ერთი ადამიანი, რომელიც წარმოადგენს ევროპას ან ევროკავშირს", - მიიჩნევს ვან რეი.

აშშ-ს სახელმწიფო მდივანმა მარკო რუბიომ და რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა სერგეი ლავროვმა ამ კვირაში განაცხადეს, რომ ისინი არ ითვალისწინებენ ევროპის ჩართულობას. რუბიომ თქვა, რომ ევროკავშირი შეიძლება ჩაერთოს სანქციების მოხსნის დისკუსიებში.

ოთხშაბათს, ევროკავშირმა დაამტკიცა რუსეთის წინააღმდეგ სანქციების მე-16 რაუნდი უკრაინაში ომის გამო, რომელიც მიზნად ისახავს განსაკუთრებით ალუმინის ექსპორტს და მოსკოვის ეგრეთ წოდებულ ნავთობტანკერების "ჩრდილოვან" ფლოტს.

ავტორი: ირაკლი მანაგაძე , ექსპრესნიუსის რეპორტიორი 2009 წლიდან