საქართველოს ენერგეტიკული ბაზრის ინტეგრაციისა და ლიბერალიზაციის მიმართულებით მნიშვნელოვანი ჩამორჩენა აქვს

2025-12-12 12:57:27, 16277 ნახვა

ეკონომიკა

საქართველოს ენერგეტიკული ბაზრის ინტეგრაციისა და ლიბერალიზაციის მიმართულებით მნიშვნელოვანი ჩამორჩენა აქვს - Energy Community

ევროპის ენერგეტიკული გაერთიანების სამდივნომ 2025 წლის იმპლემენტაციის ანგარიში გამოაქვეყნა, რომლის მიხედვითაც, საქართველოს ენერგეტიკული ბაზრის ინტეგრაციისა და ლიბერალიზაციის მიმართულებით მნიშვნელოვანი ჩამორჩენა აქვს. ამ კატეგორიაში ვალდებულებების შესრულების მაჩვენებელი მხოლოდ 31%-ია, რაც ყველაზე დაბალი შედეგია შეფასებულ ხუთ სფეროს შორის.

ანგარიშის თანახმად, ქვეყნის მთავარ გამოწვევად რჩება ევროკავშირის ენერგეტიკული ბაზრის ფუნდამენტური მოთხოვნების შესრულება. ორგანიზაციის რეკომენდაციით, საქართველომ დაუყოვნებლივ უნდა დაასრულოს შემდეგი რეფორმები:

ელექტროენერგიის გადამცემი სისტემის ოპერატორის (TSO) სრული გამიჯვნა (unbundling).
საბალანსო ბაზრის გახსნა და საცალო ბაზრის ლიბერალიზაცია.
გაზის სექტორში გადამცემი (TSO) და გამანაწილებელი სისტემის ოპერატორების (DSO) სრული გამიჯვნა.
გაზის ბაზრის კონცეფციის დიზაინისა და საბალანსო წესების იმპლემენტაცია.

შედარებით უკეთესი, თუმცა კვლავ არასრული პროგრესია ენერგეტიკის სექტორის დეკარბონიზაციის მიმართულებით, სადაც შესრულების დონე 51%-ს შეადგენს. ამ კუთხით, ანგარიში მოითხოვს კლიმატის შესახებ კანონმდებლობის დასრულებას, განახლებადი ენერგიის შესახებ კანონში ცვლილებების შეტანას და შენობების გრძელვადიანი განახლების სტრატეგიის შემუშავებას.

ამის საპირისპიროდ, ანგარიშში ყველაზე მაღალი მაჩვენებლებითაა შეფასებული ენერგეტიკული უსაფრთხოების ნაწილი (77%) და მმართველობითი ორგანოების მუშაობა (75%). ენერგეტიკული უსაფრთხოების გასაუმჯობესებლად ორგანიზაცია პრევენციული და საგანგებო მოქმედებების გეგმების მიღებას ითხოვს. ხელისუფლების ორგანოების მუშაობის კუთხით კი რეკომენდებულია მარეგულირებელი კომისიისთვის (სემეკ) ყველა საჭირო უფლებამოსილების მინიჭება და „საქსტატის“ მონაცემების ევროსტატის მოთხოვნებთან სრული შესაბამისობის უზრუნველყოფა.

გარემოს დაცვის მიმართულებით შესრულების მაჩვენებელი 63%-ია. მთავარ რეკომენდაციად რჩება გარემოზე ზემოქმედების შეფასების პროცედურების სისტემატური გამოყენება პროექტების დაგეგმვის ადრეულ ეტაპზე.

ანგარიშის მიხედვით, საქართველოს ენერგეტიკული სექტორის ევროკავშირთან ინტეგრაციისთვის მთავარ და გადაუდებელ ამოცანად ბაზრის ფუნდამენტური რეფორმების დაჩქარება რჩება.